Najbardziej informacyjny zmysł ludzkiego postrzegania świata zewnętrznego – wzrok, będąc bardzo doskonałym instrumentem optyczno-biologicznym, ma niestety ograniczoną czułość spektralną. W obliczu tego problemu z pomocą przychodzi nowoczesna fotoelektronika, która umożliwia tworzenie urządzeń zdolnych do wykrywania, wzmacniania i wizualizacji promieniowania niewidocznego dla ludzkiego oka. Na podstawie tej technologii opracowano specjalne urządzenia, które mogą pomóc „wyobrazić sobie” środowisko niewidoczne dla ludzi w nocy lub w słabo oświetlonych pomieszczeniach. Stworzony sprzęt o różnej czułości i funkcjonalności nazwano noktowizorem.
Noktowizor – zasady działania
Jak działa noktowizor? W ciągu dnia widzimy otaczające nas przedmioty dzięki temu, że światło słoneczne pada na ich powierzchnię. Następnie rozprasza się i wpada do wrażliwej siatkówki narządu wzroku. W nocy nie ma naturalnego światła, a ludzkie oko nie jest w stanie dobrze widzieć otaczających obiektów.
Pomimo braku oświetlenia po zmroku, w tle występuje słabe promieniowanie podczerwone o długości fali mniejszej niż 1 µm (mikrometr). Jest ono spowodowane rozpraszaniem w chmurach i innych niejednorodnościach atmosfery odległych źródeł promieniowania, takich jak gwiazdy lub księżyc.
Aby zobaczyć otoczenie w nocy, to promieniowanie tła musi zostać odebrane, a następnie wzmocnione i przekształcone w widoczny obraz. Zasada działania noktowizorów jest więc prosta. Polega na wielokrotnym zwiększaniu natężenia strumienia świetlnego aż do wartości odpowiadającej ludzkiemu wzrokowi, tak aby można było dostrzec obiekt.
Krótka historia noktowizorów
Do połowy XX wieku tylko niektóre ptaki i zwierzęta miały przywilej rozpoznawania przedmiotów oraz widzenia w całkowitej ciemności. Jednak wraz z rozwojem technologii wojskowej człowiek w końcu otrzymał taką możliwość.
Noktowizory pojawiły się w Niemczech w połowie II wojny światowej. Pierwsze urządzenia były nieporęczne, działały w odległości do 150 metrów i nie mogły obejść się bez oświetlenia reflektorem na podczerwień. Montowano je wówczas na czołgach.
Pod koniec wojny pojawiły się bardziej kompaktowe urządzenia. Pracowały na dystansach do 100 metrów i ważyły razem z bateriami do oświetlacza ponad 30 kg.
Teraz noktowizory są mniejsze i wydajniejsze. Obecne modele możesz sprawdzić pod adresem: https://armaj.com.pl/pl/c/Noktowizory/22. Oprócz tego są bardziej złożone niż poprzednicy oraz wykorzystują inne technologie.
Nowoczesne noktowizory w zależności od typu mogą:
- używać oświetlenia podczerwonego do obserwacji w całkowitej ciemności;
- dostrzegać promieniowanie cieplne i tworzyć widoczny obraz różnicy temperatur – czyli pracować jako kamera termowizyjna.
Odmiany noktowizorów i obszary zastosowań
- Lunety – najprostsze i zwykle najtańsze noktowizory. Zakres ich zastosowania jest bardzo szeroki, m.in. turystyka, łowiectwo, prace remontowe, ochrona terytoriów oraz obserwacja różnych obiektów;
- Gogle noktowizyjne – urządzenia wykorzystujące holograficzne lustra i filtry są uważane za nowocześniejsze. Pozwala to nie tylko poprawić obraz, ale także stłumić odblaski, które przeszkadzają w obserwacji. Warto dodać, że kąt szerokości geograficznej widzenia w goglach rozszerza się do 40 stopni, co ułatwia kontrolę dużego obszaru. Ze względu na efekt stereoskopowy nadają się do obserwacji pobliskich obiektów i działań taktycznych. Znajdują zastosowanie w strzelaniu nocnym do celów oświetlanych laserem.
- Lornetka – obserwacje za pomocą tego urządzenia mają swoje oczywiste zalety – wygodniejsze widzenie stereoskopowe i szerszy kąt widzenia. Lornetki noktowizyjne są zwykle używane do obserwacji odległych obiektów. Wykorzystuje się je na przykład w firmach ochroniarskich.
- Lunety noktowizyjne – urządzenia o konstrukcji podobnej do monokularów, które mocuje się lub przykręca do broni. Zasięg widzenia jest taki sam jak samego celownika i zwykle wynosi około 300 metrów. Z lunety można korzystać także w ciągu dnia. Z jej pomocą nadmierna jasność jest wyciszona, a cel staje się bardziej namacalny, realny.